Antik Mısır’ın Lanetli Firavunu Tutankhamun’un Sırlarla Dolu Mezarında Keşfedilen Gizemli Hazineler
Altın maskesi ve ünlü lanetiyle tanıdığımız Mısır firavunu çocuk kral Tutankhamun’un mezarı keşfedileli yüz yıl oluyor… Mezarı bulan arkeolog Howard Carter’ın heyecandan elleri titreyerek inceleyip tüm sırlarını ortaya döktüğü mezarın barındırdığı gizemler epey merak uyandırıcı! Pekala bu keşifte ne üzere eserler bulundu? İşte içeriğimizde tüm yapıtları ve kıssalarını sizler için derledik. Haydi okumaya! ?
Kaynak: https://www.history.com/news/king-tut…
Tutankhamun’un mezarı 1922 yılında, yani tam yüz yıl evvel bu vakitlerde İngiliz arkeolog Howard Carter tarafından Firavunlar Vadisi’nde keşfedildi.
1. ‘Tanrılardan gelen armağan’ olarak görülen demir bir hançer
Tutankhamun periyodundan kalan birkaç demir nesnenin yapıldığı metallerin kaynağı bir meteoritti ve Mısırlılar o periyot meteoritin cennetten düşen bir taş olduğuna inanıyorlardı.
2. Gizemli bir eşarp
Carter mezarı incelerken bulduğu ipuçları ışığında Tutankhamun’un mezarının daha evvel açıldığı sonucuna vardı! Hırsızlar muhtemelen mezar mühürlendikten kısa mühlet sonra içeri girip taşıyabilecekleri pahalı küçük nesneleri çalmışlardı.
3. Yazgı ve talih oyunu: ‘Senet’
commons.wikimedia.org
Firavun Tutankhamun’un ‘senet’ adı verilen bu masa oyununu oldukça sevdiği söyleniyor, nitekim mezarında aynı oyundan dört set bulunmuş. Damaya benzeyen bu oyunun kuralları hakkında tarihçiler bir kesinliğe ulaşmış değil fakat oyunun temelinde zar ve çubukların atılmasıyla ilerletilen taşlar var.
Ruhun öbür dünyaya yolculuğunu konu alan Ölüler Kitabı’nda senet oyunu, meyyit ruhların vakit geçirmek için oynadığı keyifli bir masa oyunu olarak tasvir ediliyor. Hatta bu bağlamda ruhların sonsuz bir ömür boyunca bu oyunu oynadıkları manası da çıkabiliyor.
Mueller’in söylediğine göre senet oyununun ölüm tanrısı Anubis’e karşı da oynandığına dair deliller var. Yani bu oyun Mısırlılar için yalnızca bir baht değil birebir vakitte da bir yazgı oyunuydu.
4. Tutankhamun’un kayıp kızları
Tutankhamun hükümdarlığı sadece 10 yıl kadar sürmüş olan unutulmaya yüz tutmuş bir firavun. Carter’ın keşfiyle, geride varis bırakmamış olan Tutankhamun’un iki kızı olduğu ve vücutlarının firavunun mezarına gömüldükleri ortaya çıktı. 12 yaşında evlendiği eşi Ankhesenamun iki kız evlat doğurmuş ve çocuklar ne yazık ki daha bebekken ölmüştü.
Üstünde hiçbir işaret barındırmayan bir kutunun içinde iki küçük tahta tabut bulunuyordu.
Bu tabutlarda 25 ila 37 haftalık oldukları kestirim edilen mumyalanmış iki bebeğin kalıntıları keşfedilirken kızların vefat sebebinin ise ne olduğu hala bilinmiyor. Ayrıyeten firavunun büyükannesinin bir tutam saçı da aile yadigarı olarak mezarda koruma edilmişti.
Tutankhamun’un mezarı ölümü hatırlatan bir şekilde dizayn edilmişti; bu tasarımın ise firavunun lanetli olduğuna dair söylentilerden dolayı tercih edildiği söyleniyor.
Mueller, Tutankhamun’un mezarının birçok meyyit beşerle dolu olduğunu lakin Mısırlıların vefata olan bakış açısı sayesinde vefatın kendisinin bile adeta bir sanat olarak görüldüğünü belirtiyor. Gerçekten firavunun yalnızca mezarı bile adeta bir müze.
5. Altın sandaletler
Mezarın çeşitli kalıntılarla dolu olan giriş salonlarından birinde Carter’ın ‘mezarın en hoş sanatsal yapıtlarından biri’ olarak betimlediği süslü bir tahta sandık bulundu. Sandığın içinde altın pullarla bezenmiş ketenden kumaş, kaymaktaşından yapılma bir kafalık ve bir çift ilginç sandalet vardı.
Bunlar Tutankhamun’un heykelciklerinde görülen ayrıntılıca süslenmiş saltanat sandaletleriydi. Ağaç kabukları, deri ve altınla kaplanmış ahşaptan yapılmış olan sandaletlerin en ilgi alımlı tarafı ise tabanlarındaki işlemelerdi.
Ayakkabının tabanlarını özel kılan şey, Mısır’ın klasik düşmanlarının tasvirlerinin buraya işlenmiş olmasıydı. Bu elbette ki bilerek yapılmış zira böylece Tutankhamun sandaletleri her giydiğinde düşmanlarının suretlerinin üzerinde yürümüş oluyordu. ?
6. Küçük bir ordu yaratacak kadar çok hizmetkar
Mısır uygarlığının doğuşundan beri bir gelenek olan sadık hizmetkarların ölen hükümdarlarıyla birlikte gömülmesi doğal olarak Tutankhamun’a özgü değil. Mısırlıların ahiret inancına göre bu hizmetkarlar öbür dünyada da efendilerine sadakatle hizmet edebilmek için canlarını feda ediyorlardı.
Orta Krallık’ın sonlarına gerçek ise mezarlara hizmetkarları temsilen ‘ushabti’ ismi verilen efsunlanmış heykelcikler konulmaya başlandı. Böylelikle sadık hizmetkarlar firavunlarının buyruklarını yerine getirmeye devam edeceklerdi.
Normalde bir mezara ortalama iki üç tane ushabti konulmasına karşın Tutankhamun’un mezarında bulunan heykelciklerin sayısı yüzlerceydi! Toplamda 413 tane olan bu ushabtiler, çini ve göz alıcı camsı çömlekler gibi çeşitli materyallerden yapılmıştı ve bazılarına bakırdan çatallar, çapalar ve mızraklar tutturulmuştu. Bu sayede firavun öbür dünyada da ağır işlerini yapan hizmetkarlara sahip olmuş olacaktı.
7. Tutankhamun’un iç çamaşırları
Mısır firavununun mezarında yalnızca altından yapılma hazineler yoktu; 19 yaşında vefat eden genç firavunun kimi giysileri de beraberinde mezara konulmuştu. Bu antik kıyafetler ortasında 100 tane sandalet, 12 tane tunik, 28 tane eldiven, 25 baş örtüsü, 4 çorap ve 145 tane de üçgen halinde dikilmiş hem erkekler hem de bayanlar tarafından kullanılan iç çamaşırı vardı.
” İç çamaşırlarını gerçekten sevdim.” diyor Mueller. “Tutankhamun’u ahiret için tam teşekküllü bir şekilde hazırlamışlar; iç çamaşırlarına kadar her şey var. Minik peştamal tarzı üçgen kumaşlar… Gerçekten nefes kesici.”
Ayrıca firavunun iç çamaşırları çok da sıradan halkın giydiklerine benzemiyordu. Dokumacılık tarihçileri, sıradan Mısırlıların iç çamaşırlarının her üç santimetrede 37 ila 60 ilmek ile örülürken Tutankhamun’un iç çamaşırlarının 200 ilmek ile örüldüğünü ve bunun da kumaşı ipek kadar yumuşak kıldığını söylüyor.
8. Firavunun organlarının saklandığı göz alıcı kavanozlar
Mumyalama sırasında akciğerler, karaciğer, bağırsaklar ve mide mumyalayıcılar tarafından özenle çıkartılıp, mumyalanıp ‘kanopik kavanoz’ adı verilen kaplara konuluyordu. Tutankhamun’un organlarının saklandığı kaplar ise bütün mezardaki en süper objelerdendi. Kavanozlar Carter ve grubu tarafından; altın varaklarla süslenmiş hoş bir ahşap mezar tapınağında, kaymaktaşından yapılmış bir sandığın içinde bulundu.
“Kapıdan girdiğimde şu ana dek gördüğüm en güzel eserle karşılaştım. O kadar güzeldi ki insanı hayrete düşürüyordu.” diye yazıyor Carter notlarında.
www.maxpixel.net
Altın tapınağı gördüğünde Mueller’i büyüleyen şey ise genç firavunun organlarını koruyan dört ölüm tanrıçasının heykeli olmuştu. Üzerlerine tam oturmuş elbiseleri ve doğal görünüşleriyle Isıs, Nephthys, Neith ve Selket figürlerini gören Mueller şöyle bir yorum yapıyor, ‘İşte göz kamaştırıcı dört tanrıça burada ezelden beri firavunun iç organlarını gözetiyor.’
9. Ve son olarak o meşhur altın maske…
Carter için mezarda buldukları 5000 kadar obje içinde en çarpıcı olanı Tutankhamun’un kendisiydi, yani mumyalanmış bedeni! Tüm grup ona ulaşmak için yavaşça ve titizlikle birçok tabutla mabedi elleriyle açmışlardı. Bunlardan birincisi kutu halinde ve her biri başkasından biraz daha küçük olan dört tane altın mabetti; en sondaki mabedin içinde ise ağır bir lahit vardı. Takım lahidi açtıklarında üç tane tabutla karşılaşmıştı.
İçinde ikinci tabutu da barındıran, altın varaklarla süslenmiş ahşaptan yapılma birinci tabut; ilah Osiris’e benzeyecek şekilde tasarlanmıştı ve sükunet içinde mezarda yatıyordu.
Karşılaştıkları asıl dudak uçuklatan şey ise 134 kilogram ağırlığında som altından yapılmış, sembolik hale gelen kanca ve zincirli gürzün de iliştirildiği ve yine Osiris’in tasvir edildiği üçüncü tabut oldu. Titreyen ellerle tabutu açan Carter, Tutankhamun’un o meşhur cenaze maskesiyle göz göze geldi.
On kilogram ağırlığında som altından yapılma maske, Tutankhamun’un mumyasının omuzlarının ve başının üstüne yerleştirilmişti. Genç firavunun Osiris tasviriyle tasarlanmış maskesi geçersiz bir sakalla donatılmıştı.
‘Muhtemelen en iyi bilinen ve dünyaca tanınmış arkeolojik eser Tutankhamun’un altın maskesidir.’ diyor Mueller. Bizce de bu doğru bir tespit, ne de olsa firavun deyince herkesin aklında canlanan şey aslında bu maske diyebiliriz.
Siz de Tutankhamun’nun mezarında bulunan bu süper yapıtlardan etkilendiyseniz niyetlerinizi bizimle paylaşmayı unutmayın, haydi yorumlara! ?